Ks. Kard. Nagy Stanisław SCJ

1921-2013

Stanisław Nagy – sercanin, profesor, kardynał – urodził się w 30 września 1921 roku w Bieruniu Starym na Górnym Śląsku jako najmłodszy z siedmiorga dzieci (Jan, Maria, Franciszek [zmarł w niemowlęctwie], Franciszek, Gertruda, Marta) Jadwigi (z domu Kocurek) i Franciszka. Ojciec był górnikiem, a następnie pracował w miejscowej fabryce dynamitu. Matka zajmowała się gospodarstwem domowym. Po jej śmierci w 1926 roku, wychowaniem Stanisława zajęły się razem z ojcem starsze siostry Maria i Marta. Ta ostatnia z czasem stała się dla niego drugą matką i miała mocny wpływ na wychowanie Stanisława oraz jego duchowo-religijny rozwój. Na jego późniejsze decyzje wpłynął również starszy brat Franciszek, który w 1926 roku wstąpił do Zgromadzenia Księży Najświętszego Serca Jezusowego. Młodego Stanisława formowała ponadto patriotyczna atmosfera w miejscowej szkole podstawowej, którą po siedmiu latach nauki ukończył w 1934 roku, przynależność do harcerskiej I Mysłowickiej Drużyny im. Tadeusza Kościuszki w Bieruniu Starym oraz żywa w rodzinie pamięć o udziale najstarszego brata Jana w powstaniu śląskim.

Od 1934 roku losy Stanisława Nagyego złączyły się ze Zgromadzeniem Księży Sercanów, które poznał dzięki starszemu bratu Franciszkowi. Jesienią rozpoczął naukę w Niższym Seminarium Duchownym Księży Sercanów w Krakowie-Płaszowie przy ul. Saskiej. Po trzech latach podjął decyzję o wstąpieniu do Zgromadzenia i razem z Dionizym Buckim odbył nowicjat w Felsztynie koło Przemyśla. W 1938 roku złożył tam pierwsze śluby zakonne, a do 1939 roku uzupełniał wiedzę na lekcjach prowadzonych w nowicjacie przez nauczycieli z pobliskiego jezuickiego kolegium w Chyrowie. W sierpniu zaczął ciężko chorować. Trafił do szpitala w Przemyślu, gdzie pod koniec sierpnia przeszedł operację ślepej kiszki. W szpitalu zastała go wojna. W międzyczasie jego nowicjaccy towarzysze – Karol Rudzok, Włodzimierz Kmiecik, Władysław Marekwia, Roman Kubina – przedostali się do Włoch. Wywieziony ze szpitala na wieś (Świętoniowa) przez pielęgniarkę p. Piątek, czekał na możliwość wyjazdu do Krakowa. Po kilku tygodniach oczekiwania przybył do krakowskiego klasztoru Sercanów i rozpoczął w warunkach konspiracyjnych studium filozofii i teologii u ojców Franciszkanów w Krakowie. 22 września 1941 roku złożył śluby wieczyste, a po zakończeniu wojny zdał w grudniu 1945 roku w krakowskim gimnazjum im. Św. Jacka egzamin dojrzałości na prawach państwowych.

Nowy etap życia rozpoczął się w życiu Stanisława z chwilą zakończenia wojny i przyjęcia święceń kapłańskich. Razem z rocznikowym kolegą Dionizym Buckim 8 lipca 1945 roku otrzymał w kościele ojców Karmelitów Bosych przy ul. Rakowickiej w Krakowie święcenia kapłańskie z rąk krakowskiego biskupa pomocniczego Stanisława Rosponda. Pierwszą mszę (cichą) odprawił w płaszowskiej kaplicy domowej na I piętrze. Mszę świętą prymicyjną odprawił w płaszowskim kościele parafialnym w niedzielę 14 lipca. W następną niedzielę, 21 lipca, obydwaj neoprezbiterzy odprawili Mszę świętą prymicyjną w kaplicy nowicjackiej starego domu w Stadnikach. 28 lipca udał się wraz ze swoim mentorem ks. Michałem Wietechą SCJ na prymicje ks. Dionizego Buckiego SCJ do Proszowic. Za tydzień natomiast odprawił mszę prymicyjną w rodzinnym Bieruniu, gdzie towarzyszył mu ks. Michał Wietecha SCJ.

Ksiądz Stanisław nie miał silnego zdrowia. Rozpoczęte w 1945 roku studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie zostały przerwane chorobą. W latach 1945-1947 przebywał na leczeniu w zakopiańskim Sanatorium Akademickim, w którym równocześnie pełnił obowiązki kapłańskie i duszpasterskie. Szczególnie poświęcał czas młodzieży wywodzącej się z harcerstwa i AK, która leczyła się tam po Powstaniu Warszawskim. Po powrocie z Zakopanego w latach 1947-1950 sprawuje funkcję prefekta Niższego Seminarium Duchownego Księży Sercanów w Krakowie-Płaszowie, a jednocześnie rektora – przełożonego domu płaszowskiego. W roku 1948 ukończył studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego i uzyskał stopień magistra teologii na podstawie pracy „Hierarchia kościelna u Klemensa Rzymskiego”, napisanej pod kierunkiem ks. prof. dr. Mariana Michalskiego. Dalsze studia kontynuował na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, w którym w 1950 roku zdał egzamin licencjacki (praca magisterska „Hierarchia kościelna u Klemensa Rzymskiego” napisana na UJ została przyjęta jako praca licencjacka). Po dwóch latach uzyskał na KUL tytuł doktora teologii, na podstawie rozprawy „Urząd nauczycielski w Kościele pierwotnym”, napisanej na seminarium ks. prof. dr. Bolesława Radomskiego. W latach 1952-1958 pełnił funkcję rektora wspólnoty Księży Sercanów w Tarnowie, a jednocześnie przez dwie kadencje funkcję radnego prowincjalnego. Od 1956 do 1962 roku kierował powołanym w 1956 roku z jego udziałem – Studium Teologicznym Księży Sercanów w Krakowie, w którym prowadził również wykłady z teologii fundamentalnej i dogmatycznej oraz z metodologii (wykłady nieprzerwanie prowadził przez 50 lat do roku 2007). W 1958 roku rozpoczął zlecone wykłady z teologii fundamentalnej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Podczas jednego z wyjazdów do Lublina poznał w pociągu młodego wykładowcę ks. Karola Wojtyłę (dało to początek przyjaźni trwającej do 2005 roku). W 1964 roku podjął na KUL etatowe zatrudnienie jako adiunkt w Katedrze Teologii Fundamentalnej. Ważnym etapem w karierze naukowej było uzyskanie w 1968 roku tytułu doktora habilitowanego na podstawie rozprawy habilitacyjnej „Via notarum we współczesnej eklezjologii apologetycznej”. Rada Wydziału Teologicznego KUL podjęła uchwałę o wystąpieniu do Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego z wnioskiem o nadanie ks. dr. hab. S. Nagyemu tytułu docenta.

Na przełomie 1962 i 1963 roku przejął po ks. biskupie Karolu Wojtyle duszpasterstwo studentów i pracowników Akademii Medycznej w Krakowie. Organizował dla nich rekolekcje, spotkania i konferencje (w mieszkaniach prywatnych jak również w mieszkaniu ks. bp. Wojtyły przy ul. Kanoniczej) dotyczące zagadnień etycznych w aspekcie nauki Kościoła (m. in. omawiano książkę K. Wojtyły „Miłość i odpowiedzialność”), rozważano Pismo Święte. W tych latach ks. Nagy był równocześnie towarzyszem biskupa, a następnie kardynała Wojtyły w wędrówkach górskich i wyprawach narciarskich. Spokojnie wtedy mogli prowadzić rozmowy i różne dysputy teologiczno-filozoficzne. Uczył się od swojego mistrza ks. Karola również prowadzenia religijno-formacyjno-wypoczynkowego młodzieży, czym narażał się ówczesnej służbie bezpieczeństwa. Od niego przejął ten sposób prowadzenia studentów po różnych szlakach górskich, odprawiał dla nich w plenerze Msze święte, modlił się i kontemplował z nimi przyrodę. Taki rodzaj posługi duszpasterskiej nie kończył się na jednym pokoleniu. Do końca swego ziemskiego pobytu był dla wielu osób wiernym spowiednikiem i kierownikiem duchowym.

Przez ten cały okres czasu rozwijał się naukowo. Przebywał w Leuven na stypendium naukowym przyznanym przez tamtejszy Uniwersytet (1968/1969), korzystając jednocześnie z pomocy belgijskich sercanów. W 1969 roku jako reprezentant KUL uczestniczył w VII Kongresie Federacji Uniwersytetów Katolickich w stolicy Konga Kinszasie. Podróż ta zaowocuje zachęceniem polskich współbraci do wyjazdu na misje w tym wielkim afrykańskim kraju. W 1970 roku objął funkcję kierownika nowo utworzonej Sekcji Teologii Porównawczej i Ekumenicznej na Wydziale Teologicznym KUL, a zarazem sprawował pieczę nad pracami Katedry Teologii Porównawczej. Po przekształceniu Sekcji Teologii Porównawczej i Ekumenicznej w Instytut Ekumeniczny KUL, w latach 1970-1975 kierował jego programem badawczym. W latach 70. jako kurator czuwał nad działalnością studenckiego Koła Naukowego Teologów, będącego organizatorem ogólnopolskich Tygodni Eklezjologicznych, które ściągały do Lublina rzesze studentów z różnych stron kraju. Zasiadał też w Kolegium Redakcyjnym „Roczników Teologiczno-Kanonicznych”, wydawanych przez Towarzystwo Naukowe KUL. W 1972 roku uzyskał zatwierdzenie tytułu docenta, o co Rada Wydziału Teologicznego KUL zabiegała przez cztery lata w Ministerstwie Oświaty i Szkolnictwa Wyższego. W latach 1972-1974 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Teologicznego KUL oraz przewodniczącego Senackiej Komisji do spraw Młodzieży, utworzonej m.in. dzięki jego staraniom. Przewodniczył też pracy Senackiej Komisji Stypendialnej. Od 1972 do 1977 roku kierował redakcją działu ekumenicznego Encyklopedii Katolickiej, a także pracami Katedry Eklezjologii Fundamentalnej na KUL (1972-1991). W tym czasie prowadził też seminaria eklezjologiczno-ekumeniczne (magisterskie i doktoranckie), w których licznie uczestniczyli świeccy i duchowni adepci teologii. Przez dwa lata (1973-1974) uczestniczył w pracach Komisji Mieszanej Katolicko-Luterańskiej powołanej przez watykański Sekretariat d.s. Jedności Chrześcijan i Światową Federację Luterańską. W tych latach pełnił też funkcję wicerektora Wyższego Seminarium Misyjnego Księży Sercanów w Stadnikach. Ks. S. Nagy, pełniąc posługę wykładowcy, podróżował pomiędzy Krakowem, Stadnikami, Lublinem i Wrocławiem, gdzie jako pracownik naukowo-dydaktyczny prowadził zajęcia na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu (1978-2001). W 1979 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, o co Senat Akademicki KUL bezskutecznie wnioskował do Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki od 1975 roku, a co nie zostawało mu przyznawane za działalność i „zły” wpływ na studentów. Zwieńczeniem kariery naukowej było uzyskanie w 1989 roku tytułu profesora zwyczajnego. W uznaniu zasług oraz zaangażowania w rozwój i działalność uczelni, 28 stycznia 2003 roku otrzymał medal „Pontificia Facultas Theologica Wratislaviensis”, przyznany przez Wrocławski Senat Papieskiego Wydziału Teologicznego, z okazji 300-lecia jego istnienia.

Ksiądz prof. S. Nagy zaangażowany był również w działalność wydawniczą i programową. Od 1981 roku zasiadał w Polskim Komitecie Doradczym Międzynarodowego Przeglądu Teologicznego „Communio”, do którego powstania w Polsce oraz rozwoju i zachowania uniwersalnego charakteru walnie się przyczynił. W 1982 roku opublikował książkę „Chrystus w Kościele. Zarys eklezjologii fundamentalnej”, w 1985 roku „Kościół na drogach jedności”, a w 1997 roku książkę poświęconą Janowi Pawłowi II „Papież z Krakowa. Szkice do pontyfikatu Jana Pawła II”. W latach 1982-2007 był przewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Jana Pawła II na KUL, od 1983 do 1991 roku pełni funkcję przewodniczącego Sekcji Wykładowców Teologii Fundamentalnej przy Komisji Episkopatu Polski ds. Nauki. Przez kilkadziesiąt lat pisywał teksty do tygodnika „Niedziela”. Już jako kardynał nawiązał stałą współpracę z krakowskim wydawnictwem Biały Kruk i na zaproszenie jego właścicieli Państwa Sosnowskich uczestniczył w licznych wydarzeniach społeczno-kulturalnych organizowanych przez tę prestiżową oficynę wydawniczą.

Jako ceniony przez Jana Pawła II doradca i współpracownik w 1985 roku uczestniczył w roli eksperta w Synodzie Biskupów poświęconym uczczeniu, potwierdzeniu i wdrożeniu II Soboru Watykańskiego. W latach 1986-1996, z nominacji papieskiej, przez dwie kadencje należał, jako członek rzeczywisty, do Międzynarodowej Komisji Teologicznej, której przewodniczył kard. Józef Ratzinger, późniejszy papież Benedykt XVI. W 1991 roku po raz drugi brał udział, w charakterze eksperta, w Synodzie Biskupów na temat Europy i Kościoła w Europie. O szacunku, jakim darzył ks. Nagyego papież z Krakowa świadczy telegram, jaki otrzymał z Watykanu z okazji 80. rocznicy urodzin. Jan Paweł II pisał: „Jest to wyjątkowa okazja, aby podziękować Ci za te więzy przyjaźni, jakie łączą nas od lat. Twoją życzliwość, mądre słowo zdradzające nie tylko naukową kompetencję, ale również wielką życiową mądrość, jak też przykład kapłańskiego zaangażowania w życie Kościoła i troski o duchowe dobro każdego człowieka, a zwłaszcza Twoja modlitwa zawsze były dla mnie oparciem i umocnieniem. Bogu dziękuję za dar Twojej obecności i towarzyszenia na drodze mojej kapłańskiej, biskupiej i papieskiej posługi”.

Najwyższym wyrazem uznania dla pracy naukowej i postawy kapłańskiej ks. Stanisława Nagyego stała się papieska nominacja do kolegium kardynalskiego. Jan Paweł II ogłosił swoją decyzję 28 września 2003 roku. W tym dniu ks. Józef Kowalczyk Nuncjusz Apostolski rozesłał Komunikat Ojca Świętego Jana Pawła II o zwołaniu konsystorza „na dzień 21 października 2003 roku, podczas którego do godności kardynalskiej zostanie wyniesiony Ksiądz Profesor Stanisław Nagy ze Zgromadzenia Księży Najświętszego Serca Jezusowego. Nominacja ta jest nie tylko wyrazem uznania dla osoby, zasług i osiągnięć Księdza Profesora Nagyego, ale również wyrazem docenienia polskiej nauki i naukowców, w sposób szczególny teologów i wykładowców w seminariach duchownych, wydziałach teologicznych, katolickich uczelniach akademickich, zwłaszcza Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie Nominat był profesorem”. W tym też dniu Ojciec Święty rozmawiał telefonicznie z ks. Stanisławem, gratulując mu nominacji kardynalskiej mówił dosłownie: „Gratuluję Ci Stasiu” i zapewnił, że będzie o nim pamiętał. Ówczesny rektor KUL ks. prof. Andrzej Szostek, komentując kardynalską nominację ks. S. Nagyego powiedział, że „w ten sposób Jan Paweł II podkreśla wielką wagę dla Kościoła tych, którzy swoim umysłem starają się rozwijać teologię”.

Po ogłoszeniu papieskiej decyzji ks. Nagy wyszedł na modlitwę do kaplicy. Po powrocie odebrał gratulacje od współbraci z krakowskiej wspólnoty zakonnej, którzy natychmiast zostali włączeni w wir pracy wokół przyjmowania gości, dziennikarzy, niezliczonych telefonów. Przełożony, ks. Stanisław Mieszczak SCJ, przyjął funkcję nieformalnego kapelana nowego kardynała i koordynował przygotowania do święceń biskupich ks. Nagyego oraz wyjazdu na konsystorz. 7 października 2013 roku Kardynał Nominat, decyzją Ojca Świętego Jana Pawła II został mianowany arcybiskupem tytularnym kościoła Holarensis (na Islandii). Już 13 października 2003 roku w Katedrze Wawelskiej przy konfesji św. Stanisława przyjął sakrę biskupią z rąk kard. Franciszka Macharskiego (współkonsekratorami byli: kard. Marian Jaworski ze Lwowa i abp Józef Kowalczyk, nuncjusz apostolski w Polsce). Został wyniesiony do godności kardynała 21 października 2003 i jako kościół tytularny otrzymał świątynię Santa Maria della Scala w Rzymie. Za motto arcybiskupiego i kardynalskiego herbu przyjął słowa: „In Te Cor Jesus speravi – W Tobie Serce Jezusa swą ufność złożyłem”. W ten sposób przestała być aktualna fraszka autorstwa naszego współbrata ks. Zbigniewa Letkiewicza SCJ, stwierdzająca, że „mimo z papieżem znajomości, nie doczekał się godności”.

W wyjeździe na uroczystości do Rzymu księdzu kardynałowi nominatowi arcybiskupowi S. Nagyemu towarzyszył ks. Stanisław Mieszczak SCJ. Świadkami wyniesienia do godności kardynalskiej naszego współbrata był m.in. zarząd polskiej prowincji z prowincjałem ks. Tadeuszem Michałkiem SCJ na czele, przedstawiciele rodziny i czterech współbraci z płaszowskiej wspólnoty. W pierwszym dniu konsystorza 21 października na Placu Świętego Piotra w Rzymie ksiądz arcybiskup przyjął biret kardynalski z rąk papieża Jana Pawła II. Nazajutrz w czasie Mszy Świętej w rzymskiej Bazylice Św. Piotra, w obecności Ojca Świętego, a koncelebrowanej przez nowo mianowanych kardynałów, otrzymał z rąk papieża pierścień kardynalski. Konsystorz 2003 roku był wyjątkowy dla całego naszego Zgromadzenia, gdyż do godności kardynalskiej został wyniesiony jeszcze jeden sercanin, arcybiskup Rio de Janeiro Eusébio Oscar Scheid SCJ. Po zakończonych uroczystościach w Watykanie obaj nowo kreowani kardynałowie byli goszczeni przez zarząd generalny w rzymskim kolegium Księży Sercanów.

Po powrocie do Polski rozpoczęła się niezwykle intensywna działalność nowego kardynała, której nikt by się nie spodziewał po 82-letnim hierarsze. Odpowiadał na liczne zaproszenia, które napływały z różnych stron i były wyrazem radości i szacunku. 29 listopada 2003 roku w kościele św. Bartłomieja w rodzinnym Bieruniu przeżył uroczystość prymicji kardynalskich, odprawił Mszę Świętą koncelebrowaną z biskupami diecezji katowickiej oraz z księżmi z bieruńskiego dekanatu. Od władz miasta otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Bierunia. W sierpniu 2004 roku uczestniczył w pielgrzymce kobiet do sanktuarium Matki Bożej w Piekarach Śląskich, gdzie wygłosił kazanie. Apelował do kobiet przybyłych do sanktuarium, by stały na straży tradycyjnego modelu rodziny. Zdecydowanie sprzeciwił się przywłaszczaniu godności małżeństwa przez homoseksualistów. Mówił m.in., że „trzeba stanąć murem przy instytucji autentycznej, a przeciw pozorowanej postaci rodziny, która coraz to bardziej dobija się do bram naszej ojczyzny”. Wyrazem uznania dla nowego kardynała było zaproszenie go przez kard. Franciszka Macharskiego do wygłoszenia kazania podczas uroczystości ku czci św. Stanisława na krakowskiej Skałce 10 maja 2004 roku w obecności wielu przedstawicieli Episkopatu i kilku tysięcy wiernych.

Kardynał był ponadto zapraszany za granicę. W maju 2005 odwiedził sercańskie wspólnoty w Postawach i Grodnie na Białorusi. W czerwcu 2006 roku odbył podróż do Lwowa, gdzie w bazylice metropolitalnej, z okazji piątej rocznicy pobytu Jana Pawła II pielgrzymującego na Ukrainę, w wygłoszonej homilii mówił: „…jakże bogatą daninę krwi wylało to miasto za wierność ojczyźnie, Bogu i Papieżowi, tu, ale i na rozstajnych drogach sowieckich łagrów Syberii, Kazachstanu….”. We Lwowie odwiedził Cmentarz Orląt, w seminarium duchownym w Brzuchowicach spotkał się z katolickim episkopatem Ukrainy, odwiedził Sambor i Żółkiew oraz miejsca związane z formacją nowicjacką: Felsztyn i Chyrów. Wielokrotnie – z różnych okazji – wyjeżdżał do Rzymu, gdzie spotykał się regularnie z Janem Pawłem II, sercanami pracującymi w Wiecznym Mieście, kard. Andrzejem Deskurem i kard. Walterem Kasperem. Uczestniczył również w pogrzebie Jana Pawła II oraz uroczystym rozpoczęciu pontyfikatu przez Benedykta XVI. Dwukrotnie – na zaproszenie ks. Józefa Furczonia SCJ i ks. Zbigniewa Kowala SCJ – przebywał we Francji, odwiedzając m.in. Paryż, Lourdes i Lisieux.

W codziennym funkcjonowaniu oraz w organizowaniu wyjazdów pomagali kardynałowi współbracia. 3 listopada 2003 roku ks. Grzegorz Piątek SCJ został mianowany jego kapelanem i sekretarzem. W wielu sytuacjach świadczyli mu usługi: ks. Stanisław Mieszczak SCJ, ks. Grzegorz Kurzaj SCJ, ks. Przemysław Król SCJ, ks. Zbigniew Morawiec SCJ, ks. Jaromir Wilczak SCJ, ks. Zdzisław Jewiarz SCJ, ks. Marek Stokłosa SCJ, ks. Zbigniew Bogacz SCJ i brat Stanisław Jasek SCJ. Nieocenioną pomoc okazywała sekretarka Janina Świerzyńska, nadto krewna Anna Nagy oraz prof. Krzysztof Żmudka.

W ostatnich latach życia kardynała wiele środowisk doceniło jego zasługi. 13 stycznia 2007 roku Senat Akademicki KUL przyznał mu medal „Za zasługi dla Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego”. 31 października 2008 roku w Krakowie, w Pałacu Wielopolskich, został udekorowany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. 10 maja 2009 roku w Wyższym Seminarium Duchownym Archidiecezji Krakowskiej otrzymał tytuł Doktora Honoris Causa, nadany przez Rektora i Senat Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu, za zasługi: „dla rozwoju teologii katolickiej, od apologetyki do teologii fundamentalnej, refleksji ekumenicznej w duchu Soboru Watykańskiego II, z uwagi na świadectwo wierności Kościołowi Powszechnemu, służby Stolicy Apostolskiej i wierności powołaniu teologa w Kościele; ze względu na szczególną więź z Osobą Jana Pawła II poprzez przyjaźń i popularyzowanie nauczania Papieża Polaka; twórczego wkładu w odbudowę struktury Uczelni, życzliwość dla wspólnoty akademickiej oraz wieloletnią działalność dydaktyczną na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu, zaangażowanie w obronę praw do wolności nauki i rozwoju kultury teologicznej w Polsce; wykształcenia wielu duchownych i świeckich teologów oraz wychowania w duchu poszanowania Tradycji i Mądrości Kościoła zarówno na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w Lublinie, jak też na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu”. 17 września 2012 roku otrzymał Złotą Odznakę Honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego. Kardynał Stanisław, Wielki Ślązak, „z tchnącego religijnością i polskością domu rodzinnego, wyniósł głęboką wiarę i szacunek dla człowieka, tu uczył się miłości do ojczystej ziemi i tak cenionego u nas etosu pracy”.

Swoją posługę traktował niezwykle poważnie, jako zadanie zlecone mu przez papieża. Dlatego przygotowywał się solidnie do każdego wystąpienia, wiedząc, że reprezentuje papieża. Prowadził też pogłębione życie duchowe, wspierane regularną spowiedzią i rozmowami z kierownikiem duchowym jezuitą o. Kazimierzem Trojanem. Owocem tej duchowej pracy było dążenie do pojednania z innymi, konkretne wspieranie potrzebujących, wdzięczność wobec Zgromadzenia za okazaną pomoc i zdobyte wykształcenie, wierność modlitwie brewiarzowej i adoracji Najświętszego Sakramentu. Dbał o przygotowanie do codziennej Eucharystii i sakramentów, których udzielał w wielu parafiach i seminariach duchownych. Kardynał zadziwiał również pracowitością i umiejętnością cierpliwego znoszenia cierpień. Te ostatnie wzmogły się po złamaniu nogi 16 grudnia 2008 roku, odkąd poruszał się na wózku inwalidzkim. Rozumiejąc różne potrzeby chorych odwiedzał ich i pomagał – zwłaszcza wielu współbraciom – w dotarciu do lekarzy i uzyskaniu leczenia szpitalnego.

Należy podkreślić, że był całkowicie oddany Zgromadzeniu. Przejawiało się to na wielu płaszczyznach. Doceniał otrzymane wykształcenie i wsparcie ze strony współbraci. Cenił każdy grosz, wiedząc, że pochodzi od dobroczyńców. Wspierał sercańskie dzieła: Wyższe Seminarium Misyjne w Stadnikach, Wydawnictwo Dehon, Duszpasterstwo Przedsiębiorców i Pracodawców TALENT. Uczestniczył w pogrzebach współbraci, interesował się losem polskich misjonarzy zagranicznych. Szczególnym wyrazem związku ze Zgromadzeniem była troska kardynała o beatyfikację założyciela Zgromadzenia ks. Leona Dehona. Po decyzji o jej odłożeniu interweniował w tej sprawie pisząc listy do Benedykta XVI, kard. Georges Cottier OP, rozmawiając z sekretarzem stanu kard. Tarcisio Bertone i kard. Angelo Amato.

Kardynał Stanisław Nagy SCJ umarł rano 5 czerwca 2013 roku w domu macierzystym polskiej prowincji Księży Sercanów w Krakowie w mojej, jako jego kapelana, obecności. Został pochowany 11 czerwca w dolnym kościele Centrum Jana Pawła II w Krakowie obok kard. Andrzeja Descura. Odszedł do Pana w czerwcu, który jest poświęcony Miłosiernemu Sercu Boga. W testamencie napisał: „Liczę na głęboko przeżywaną zawsze tajemnicę Bożego Serca zespoloną z tajemnicą Jezusa Chrystusa Wcielonego Boga, które to tajemnice były głównym tematem mojego kapłańskiego i profesorskiego przepowiadania. Stanowiło ono wyraz mojego głębokiego przekonania i niezłomnej wiary”.

Ks. Grzegorz Piątek SCJ